“Vandaag wend ik mij tot u in deze moeilijke tijd. Ondanks alle moeilijkheden op Aruba en in de wereld moeten wij vertrouwen houden dat wij sterker uit deze crisis zullen komen.
Het Covid-virus is een onzichtbare vijand die veel schade aanricht over de hele wereld, maar wij kunnen het virus verslaan met discipline. Door het wassen van onze handen, het gebruik van handsanitizer, afstandhouden van elkaar, niet knuffelen, het gebruik van een mondkapje over je neus en mond. Discipline door binnen te blijven en alleen naar buiten te gaan als het echt noodzakelijk is. Een land dat gedisciplineerd is kan uit de crisis komen. Met het hoge aantal actieve besmettingen dat we op dit moment hebben, kunnen we noodzakelijke zorg bieden. Maar we hebben ook nog met de economische crisis te maken. Heel veel mensen zijn hun baan verloren of lopen risico hun baan kwijt te raken. We kunnen niet meer zo makkelijk geld krijgen op de internationale markt. De overheid neemt op dit moment alle maatregelen om aan haar financiële verplichtingen te kunnen voldoen, maar spant zich ook in voor de private sector. De overheid heeft daarvoor flink in haar uitgaven gesneden en ook de ambtenaren zijn gekort op hun salaris, maar dit is niet genoeg. Daarom moeten we op zoek naar financiering. We zijn heel dankbaar voor de financiële hulp die Nederland tot nu geboden heeft. Die leningen moeten we terugbetalen vanaf april 2022 en dat zullen we ook doen, maar we moeten ook dankbaar zijn voor Credit Suisse die ons op een cruciaal moment geld hebben geleend zodat wij aan onze verplichtingen konden voldoen. We zijn ook de lokale banken en investeerders dankbaar voor hun hulp om fondsen vrij te maken. Ook een dankwoord voor Standard & Poors voor hun geduld en onze status nog niet te verlagen. De financiële hulp van Nederland is twee jaar renteloos, maar aan iedere nieuwe tranche zijn striktere voorwaarden verbonden, zoals de forse bezuiniging op medische zorg. Maar we hebben voldaan aan alle voorwaarden tot nu toe. Dit is ook bevestigd door de CAFT voor tranche 1, tranche 2 en zelfs voor tranche 3. Dat de CAFT ons een positieve beoordeling geeft midden in deze crisis is een grote prestatie. Maar ondanks het positieve advies van de CAFT werden we toch begin juli onaangenaam verrast door een uitgebreid voorwaardenpakket met draconische maatregelen van Nederland. Niet één maar twee rijkswetten: eentje voor financieel toezicht en eentje voor een hervormingsentiteit. Daarop zijn we in onderhandeling gegaan met Nederland. De overheid is heel transparant hierover en ik heb in verschillende persconferenties ook openheid van zaken en updates gegeven hierover. De onderhandelingen zijn moeilijk. Er zijn condities waar wij niet akkoord mee kunnen gaan, die veel moeilijkheden voor Aruba met zich meebrengen en die simpelweg niet uitvoerbaar zijn in ons financiële systeem. We willen deze week de onderhandelingen afronden. Tijdens de Rijksministerraad morgen moet ik antwoord geven aan Staatssecretaris Knops, maar ik moet eerst de stukken delen met het parlement voordat ik een beslissing kan nemen. We zijn weer verrast door Nederland, dat weer op het laatste moment de voorwaarden heeft gewijzigd. We hebben de nieuwe voorwaarden afgelopen vrijdag 4 september pas ontvangen. Het bedrag dat Nederland voor drie maanden zou lenen is verlaagd en geldt voor vijf maanden. Dat geeft liquiditeitsproblemen. Het is nu geen kwestie meer of we akkoord willen gaan, we moeten op zoek naar andere financieringsmogelijkheden. We moeten concluderen dat de Nederlandse gelden onze kosten niet zullen dekken in 2020 en we financiering moeten zoeken op de buitenlandse markt. En vandaag kan ik u melden dat er diverse investeerders geïnteresseerd zijn. Investeerders die Aruba al langer kennen en waarvan zij weten dat Aruba altijd zich aan de afspraken houdt met betrekking tot betalingen. Dat stemt mij optimistisch. We laten ons land niet kapotgaan. Wij moeten andere financieringen vinden om te kunnen blijven praten met Nederland. We zijn bezig met financierders en we hopen dat in de komende dagen af te ronden. Daarmee zijn we dan verzekerd van hulp in ieder geval september en oktober en kunnen we dooronderhandelen met Nederland. We kunnen dan de ambtenarensalarissen, de loonsubsidie, FASE en steun voor kleine bedrijven handhaven en we kunnen de zorgkosten blijven betalen. De internationale investeringsmarkt begrijpt de moeilijke situatie van Aruba en heeft vertrouwen. Een renteloze lening van Nederland heeft de voorkeur, maar kunnen we niet zonder meer accepteren. We willen hervormingen voor ons land, we hebben geen problemen met supervisie, we hebben geen problemen met strikter toezicht, maar het moet wel in een voor ons werkbare vorm. Als Nederland echt de situatie waarin wij zitten zou begrijpen, zou Nederland een goede deal maken voor Aruba maar dat is nu niet het geval. Daarom moeten wij buiten Nederland zoeken om ons land te beschermen. Ik heb het parlement, de vakbonden en politiek leiders hier net over geïnformeerd. We blijven in gesprek met Nederland. We hebben een stuurgroep gemaakt die hervormingen gaat onderzoeken, o.a. bureaucrati, belastingstelsel, digitalisering. Als Nederland ons daarbij wil helpen, dan is Nederland van harte welkom dat te doen. Ook als Nederland ons wil helpen met financiering, zijn zii van harte welkom dat te doen. Maar als Nederland ons niet wil helpen, is dat ook goed. Dit land is van ons. Iedereen die ons wil helpen is van harte welkom, maar iedereen die ons kapot wil maken moet weg blijven. Aruba moet vooruit. We moeten de hulp die Nederland biedt niet ook romantiseren. De draconische voorwaarden staan niet in verhouding tot wat Nederland ons wil bieden. We kunnen niet akkoord gaan met bezuinigingen in de zorg op dit moment. We kunnen geen mensenlevens verliezen door een gebrek aan zorg. Van wat ik de afgelopen week heb gezien ligt de prioriteit van Nederland niet bij ons overleven van de crisis, maar bij hervormingen. Dankzij de harde inspanningen van dit kabinet hebben we andere financieringsmanieren gevonden. Ik laat ons land door niemand kapot maken. In de afgelopen drie jaar ben ik serieus en verantwoordelijk geweest. Geef ons de ruimte om welzijn voor ons land te zoeken. Er is grote interesse in de raffinaderij en andere ontwikkelingen voor San Nicolas. Er is het toerisme en medicinale cannabis. We zullen Aruba opbouwen na Covid. En met vastberadenheid, moed en vaderlandsliefde van iedere burger worden we sterker. Ik wil alle burgers bedanken voor hun steun, hun bemoedigende woorden, hun geduld en vertrouwen. Ook wil ik alle zorgverleners bedanken voor hun tomeloze inzet. En ik ik wil de privésector bedanken. Dank aan iedereen die probeert het hoofd boven water te houden in deze crisis. God zegene iedere burger van Aruba.”
