Vandaag heeft de Centrale Bank van Aruba (CBA) haar FINANCIAL SECTOR SUPERVISION REPORT 2021 gepubliceerd. De inmiddels tiende editie van het jaarlijks uitgebrachte “Financial Sector Supervision Report” geeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen die zich op het gebied van toezicht en regelgeving hebben voorgedaan in 2021, alsook van de financiële prestaties in de Arubaanse financiële sector, mede ten opzichte van de prudentiële vereisten op het gebied van solvabiliteit en liquiditeit. De financiële sector van Aruba bleef veerkrachtig en schokbestendig tijdens de COVID-19-pandemieIn het kielzog van een ongekende daling in de economische bedrijvigheid in 2020 als gevolg van de COVID-19-pandemie, kan 2021 worden gekarakteriseerd als een jaar van sterk economisch herstel. Hoewel de pandemie nog steeds gaande is, wordt verwacht dat de Arubaanse economie zich in 2022 verder zal herstellen, en in 2023 zal terugkeren naar het niveau van vóór de COVID-19 pandemie. De bankensector heeft de impact van de pandemie opmerkelijk goed doorstaan en bleef zeer solide en robuust. De ruime kapitaal- en liquiditeitsbuffers, in combinatie met de door de CBA getroffen ondersteunende maatregelen op monetair en prudentieel gebied, hebben de banken geholpen deze storm te doorstaan en zonder disruptie hun kredietverlening te kunnen voortzetten. Dit was van cruciaal belang om een zwaardere economische impact voortvloeiende uit de COVID-19-pandemie te voorkomen en essentieel voor het snelle economische herstel van Aruba. Ondanks het aanhoudend economische herstel zijn de neerwaartse risico’s aanzienlijk toegenomen als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende scherpe stijgingen van de gas- en olieprijs, waardoor het toch al relatief hoge inflatietempo, als gevolg van wereldwijde aanbodtekorten en stijgende transportprijzen, nog verder onder druk is komen te staan. Deze ongunstige ontwikkelingen kunnen ook gevolgen hebben voor de Arubaanse bankensector, aangezien zowel bedrijven als particulieren worden geraakt door de scherpe stijging van de inflatie, in de vorm van bijvoorbeeld een toename van de “cost of doing business”, een afname van de winstgevendheid en van de koopkracht. Dit kan op zijn beurt een negatieve impact hebben op de kwaliteit van de kredietportefeuilles van banken, wat zich zou kunnen vertalen in een toename van de niet-presterende leningen (“nonperforming loans”), resulterend in een groei van de te treffen voorzieningen tegenover deze leningen. De CBA zal de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend blijven volgen. Ruime kapitaal- en liquiditeitsbuffers De ruime kapitaal- en liquiditeitsbuffers die in de loop der jaren zijn opgebouwd, evenals het strikte toezicht van de CBA, hebben bijgedragen aan het behoud van een solide en reputabele financiële sector. Een gezonde en solide financiële sector is een essentiële voorwaarde voor economische groei en financiële stabiliteit, ook in overweging nemende dat de omvang van de financiële sector eind 2021 circa Afl. 13,6 miljard (equivalent aan USD 7,6 miljard) bedroeg, hetgeen meer dan het dubbele is van de omvang van het door de CBA geschatte nominale bruto binnenlands product van Aruba in 2021. Ondanks dat onderwijl de commerciële banksector de COVID-19 gerelateerde ondersteunende maatregelen aan haar klanten heeft stopgezet (voornamelijk de moratoria op leningen), is de “nonperforming loan” ratio van deze sector gedaald van 5,0 procent eind 2020 naar 4,7 procent eind 2021, wat mede een weerspiegeling is van het sterke economische herstel. Daarnaast verbeterden de financiële prestaties van de commerciële banksector zich in 2021, zelfs boven het pre-pandemische niveau, terwijl de kapitaal- en liquiditeitsbuffers recordhoogten bereikten, ver boven de vereiste minimumniveaus. Bovendien bleven de verzekerings- en pensioenfondsensector voldoen aan de minimaal vereiste dekkingsgraad, waardoor hun capaciteit om aan toekomstige verzekerings- en pensioenverplichtingen te voldoen intact bleef. De COVID-19-pandemie heeft onmiskenbaar het belang aangetoond dat banken en andere financiële instellingen over voldoende kapitaal- en liquiditeitsbuffers beschikken om ongekende tijden als deze te kunnen doorstaan. Succesvolle afronding CFATF evaluatie van Aruba’s AML/CFT raamwerk Van 31 augustus 2021 tot 10 september 2021 heeft de “Caribbean Financial Action Task Force” (CFATF) Aruba bezocht voor een gedetailleerde beoordeling van het niveau van naleving van de 40 “Financial Action Task Force” (FATF) aanbevelingen, en de effectiviteit van het Arubaanse AML/CFT raamwerk. Van 1 maart 2022 tot en met 8 maart 2022 werden virtuele “face-to-face” meetings gehouden om het tweede concept van het evaluatierapport te bespreken. Begin april 2022 heeft de CFATF het definitieve concept van het evaluatierapport met Aruba gedeeld. Het finale concept werd besproken tijdens de virtuele CFATF plenaire vergadering van 2 juni 2022. De resultaten zijn positief en bevestigen een hoge mate van naleving van de FATF-standaarden, zowel in technische zin als qua effectiviteit. Op 14 juli 2022 werd het finale rapport door de CFATF gepubliceerd (Fourth Round Mutual Evaluation Report of Aruba (cfatf-gafic.org)). Belangrijke wijzigingen AML/CFT Landsverordening Op basis van de gap-analyse ten opzichte van de FATF-standaarden van 2012, heeft de CBA een wetsvoorstel voorbereid om de vastgestelde, veelal technische, tekortkomingen in de AML/CFT-Landsverordening te redresseren. Dit voorstel werd in augustus 2018 aan de minister van Financiën aangeboden. Mede op basis van dit voorstel is in 2020 een concept gewijzigde AML/CFT-Landsverordening door de Arubaanse regering aan de Raad van Advies gestuurd. Vervolgens is, met inachtneming van de opmerkingen van de Raad van Advies, een herzien ontwerp ter beoordeling en goedkeuring aan de Staten van Aruba aangeboden. Op 19 augustus 2021 hebben de Staten van Aruba de gewijzigde AML/CFT-Landsverordening goedgekeurd, welke op 8 september 2021 in werking is getreden.
Introductie Landsverordening consumentenkrediet
In juni 2016 is een conceptvoorstel voor de regulering van consumentenkrediet ingediend bij de minister van Financiën. De belangrijkste doelstellingen zijn (i) ervoor te zorgen dat consumenten voldoende informatie krijgen alvorens een consumentenkredietovereenkomst aan te gaan, (ii) een plafond te stellen aan de rentetarieven die aanbieders van consumentenkrediet in rekening mogen brengen, en (iii) het voorkomen van overkreditering. De regering van Aruba heeft op 7 december 2021 een herzien ontwerp ter goedkeuring aan de Staten van Aruba voorgelegd. Dit ontwerp is op 23 maart 2022 in de Staten van Aruba besproken, maar werd aangehouden omdat de regering van Aruba bepaalde onderdelen van het ontwerp wenste te herzien. Hierna werd op 3 juni 2022 het herziene ontwerp goedgekeurd door de Staten van Aruba. Implementatie depositogarantiestelselIn mei 2017 is door de CBA een (herzien) wetsvoorstel bij de minister van Financiën ingediend voor de invoering van een depositogarantiestelsel (DGS) voor de in Aruba gevestigde commerciële banken. De implementatie van een DGS zal kleine depositohouders helpen beschermen, en ook bijdragen aan het borgen van het vertrouwen in het banksysteem, en daarmee aan het behoud van financiële stabiliteit. De wettelijke basis om een DGS in te voeren is in december 2021 door de Staten van Aruba vastgesteld door middel van een wijziging van de Landsverordening toezicht kredietwezen (AB 1998 no.16). Momenteel is het ontwerp Lansbesluit tot regeling van het DGS in het wetgevingsproces. Een stichting, op te richten door de CBA, zal worden belast met het beheer van het garantiefonds. De benodigde voorbereidende werkzaamheden zijn inmiddels gestart. Naleving Bazelse kernprincipes voor effectief bankentoezichtAls onderdeel van haar voortdurende inspanningen om te voldoen aan de internationale standaarden op het gebied van toezicht en regelgeving, heeft de CBA in 2020/2021 een uitgebreide zelfbeoordeling uitgevoerd om de mate van naleving ten opzichte van de herziene Bazelse kernprincipes (Basel Core Principles) voor effectief toezicht op de bankensector te bepalen. De uitkomst van de zelfevaluatie wijst op een hoge mate van naleving van deze kernprincipes. Er is een plan van aanpak opgesteld om op korte termijn de geconstateerde tekortkomingen, die vooral samenhangen met het ontbreken van enkele beleidsnota’s op het gebied van operationeel risicomanagement, te redresseren. Toenemend belang “Cyber Security” & IT ToezichtGezien de toegenomen “cyber security” risico’s zal de CBA haar toezichtinspanningen op dit gebied opvoeren. De aanwezigheid van een adequaat en doeltreffend beleid, procedures en maatregelen op het gebied van informatietechnologie (IT) bij de onder toezicht staande instellingen is van cruciaal belang om een veilige en gezonde bedrijfsvoering te borgen. De beleidsregels van de CBA op het gebied van “technology risk management”, “business continuity management” en “outsourcing arrangements” vormen de meetlat waartegen het IT beleid, procedures en maatregelen bij de onder toezicht staande financiële instellingen worden beoordeeld door de CBA via door haar uitgevoerde offsite surveillance (middels onder meer surveys en interviews met sleutelfunctionarissen van de onder toezicht staande instellingen) en on-site onderzoeken. Data-gedreven toezichtEen van de zes strategische pijlers van het strategisch plan van de CBA “Dilanti Biento” is digitale transformatie. Het doel van deze pijler is het in kaart brengen van hoe de processen en diensten van de CBA kunnen worden gedigitaliseerd, met als focus verhoogde efficiëntie, effectiviteit, transparantie en (data)analysemogelijkheden. Om te transformeren naar een meer data-gedreven organisatie, inclusief een data-gedreven toezicht, is de toepassing van innovatieve technologie, zoals big data, kunstmatige intelligentie, en suptech essentieel. Rekening houdend met capaciteits- en budgettaire beperkingen zal de implementatie van deze nieuwe technologieën over een relatief langere tijdspanne worden geïmplementeerd. Concluderend, ook in 2021 bleef de Arubaanse financiële sector solide en reputabel, mede dankzij de ruime solvabiliteits- en liquiditeitsbuffers en het strikte toezicht van de CBA. Niettemin blijft de CBA waakzaam op eventuele ongunstige ontwikkelingen met als doel om de financiële sector gezond en reputabel te houden en zo bij te dragen aan het behoud van de financiële stabiliteit.
Het FINANCIAL SECTOR SUPERVISION REPORT 2021 is vanaf vandaag beschikbaar op de website van de CBA www.cbaruba.org.
